Gələcək zamanın bitmiş forması (The Future Perfect Tense)

Düzəldilməsi: Gələcək zamanın bitmiş forması to have köməkçi felinin gələcək zaman qeyri-müəyyən forması (shall/will have) və əsas felin keçmiş zaman feli sifəti (Participle II) vasitəsi ilə düzəldilir.

I shall have signed.                         We shall have signed.

       You will have signed.                      You will have signed.

         He/she will have signed.                 They will have signed.

Bu zaman formasının sual şəklini düzəltmək üçün birinci köməkçi feli (shall/will) mübtədadan əvvələ keçirmək, inkar formasını düzəltmək üçün isə birinci köməkçi feldən sonra not inkar ədatını işlətmək lazımdır.

Shall I have signed?                     I shall not have signed.

Will you have signed?                  You will not have signed.               

Will he/she have signed?             He/she will not have signed.          

Shall we have signed?                  We shall not have signed.

Will you have signed?                  You will not have signed.

Will they have signed?                 They will not have signed.

Gələcək zamanın bitmiş formasının inkar - sual şəkli aşağıdakı kimidir:

Shall I not have signed?                 Shall we not have signed?

Will you not have signed?              Will you not have signed?

Will he/she not have signed?         Will they not have signed?

Bu zaman formasının qısa şəkilləri belədir:

I’ll have signed.  

I shan’t have signed.

Won’t you have signed?

İşlədilməsi: Gələcək zaman bitmiş forması aşağıdakı şəkildə işlədilir:

1. Gələcəkdə müəyyən bir vaxta qədər baş verib, icra edilib qurtaracaq hərəkətləri bildirmək üçün, məs.:

I’ll have retired by the year 2008.

Hərərkətin bitdiyini göstərən gələcək vaxt aşağıdakı vasitələrlə ifa edilir:

a)  by 2 o`clock –saat 2-yə kimi, by that time – o vaxtadək, soon – tezliklə, then –sonra, by Monday (Sunday, Monday, etc.) – Bazar ertəsinədək (cümə gününə, bazar gününə qədər və s.) by the end (beginning) of April (June, Jule etc.) – aprelin (iyunun, iyulun və s.) axrına ( əvvəlinə) qədər və s.  zərf və ya zərf birləşmələri ilə məs.:

The student will have completed the perfect tense by the end of this lesson.

This application will have fulfilled by Friday.

b)   gələcəkdə icra ediləcək, baş verəcək digər bir hərəkətlə, məs.:

The ice will have broken up before the ship reaches port.

When, after, till, untill, if və s. bağlayıcılarla başlayan gələcək bitmiş hərəkəti ifadə edən şərt və zaman budaq cümlələrində gələcək zamanın bitmiş forması əvəzinə indiki bitmiş zamn forması işlədilir. Adətən belə halda baş cümlədə gələcək zamanın qeyri-müəyyən forması işlədilir, məs.:

She will send this article after she has translated it.

2. Gələcəkdə müəyyən bir vaxtdan əvvəl icrasına başlanan və həmin vaxtda hələ də davam edən hərəkətləri bildirmək üçün. Gələcək zamanın bitmiş formasının bu cür işlənməsi inklusiv işlənmə adlanır. Gələcək  zamanın bitmiş formasının inklusiv işlənməsi indiki və keçmiş zamanın bitmiş formalarının analoji işlənməsində olduğu kimi davam edici zaman formalarında işlədilməyən fellər ilə işlədilir. İnklusiv işlənmə zamanı hərəkətin  davam etdiyi müddəti göstərmək üçün for sözönü işlədilir:

I shall have been a student for four years by next May.

3. Gələcək zamanın bitmiş forması bəzən gələcək hərəkəti deyil, keçmişə aid olan və icrası güman edilən bir hərəkəti də ifadə etmək üçün işlədilir. Belə cümlələrdə gələcək zamanın bitmiş forması öz mənasına görə must modal  feli ilə bitmiş formasını məsdərinə (Perfect İnfinitive) yaxın olur və dilimizə yəqin ki, çox güman ki, sözləri vasitəsilə tərcümə olunur. Gələcək zamanın bitmiş formasının bu şəkildə işlənməsinə tez-tez işgüzar məktublarda, qəzet və jurnal məqalələrində təsadüf olunur. Məsələn:

You will have read in the newspapers about the USA – İraq war.

Yəqin ki, qəzetlərdə ABŞ –İraq müharibəsi haqqında oxumuşsunuz.

Azərbaycan dilində qarşılığı: Gələcək zamanın bitmiş forması Azərbaycan dilinə felin –mış/ -miş/ -muş/ -müş + olacaq  perifrastik forması vasitəsilə tərcümə edilir.

       The train will have left by the time we get to the station.

Biz stansiyaya çatanda qatar getmiş olacaq.